Alkol ve Madde Kullanımı ile İlişkili Bozukluklar

Deliryum tremens nedir?

Deliryum tremens, alkol bağımlılığı olan kişilerde alkol alımının kesilmesi sonucu ortaya çıkan ciddi bir ruhsal bozukluktur. Alkol yoksunluğu sendromunun en şiddetli formu olarak kabul edilen deliryum tremens, bilinç bulanıklığı, halüsinasyonlar, titreme, terleme, yüksek tansiyon, kalp çarpıntısı ve nöbetlere neden olabilir. Deliryum tremens hayatı tehdit edici bir durumdur ve acil tıbbi müdahale gerektirir.

Dr. Mustafa Güzel


Dr. Mustafa Güzel

Deliryum tremens neden olur ?

Deliryum tremens, alkolün beyin üzerindeki etkisini azaltmak için beyinde meydana gelen kimyasal değişikliklerden kaynaklanır. Alkol bağımlısı olan kişilerde beyin, alkolün yatıştırıcı etkisine karşı direnç geliştirir ve uyarıcı maddelerin salınımını arttırır. Bu şekilde beyin alkolle dengede kalır. Ancak alkol alımı kesildiğinde, beyindeki uyarıcı maddeler fazla kalır ve beyin hiperaktif hale gelir. Bu da deliryum tremensin belirtilerine yol açar.


Deliryum tremens kimlerde görülür?

Deliryum tremens, uzun süreli ve ağır alkol kullanımı olan kişilerde görülme riski daha yüksektir. Özellikle günde ortalama 7-8 kadeh veya daha fazla alkol alan kişilerde deliryum tremens riski artar. Deliryum tremens genellikle alkol alımının kesilmesinden sonraki ilk 48-72 saat içinde başlar, ancak bazen bir hafta kadar gecikebilir. Deliryum tremensin tetikleyicileri arasında şunlar sayılabilir:

  • Alkol veya diğer uyuşturucuların bırakılması
  • Travma, yaralanma veya enfeksiyon gibi tıbbi bir durum
  • Metabolik dengesizlikler (düşük sodyum, düşük kalsiyum gibi) - Şiddetli, kronik veya ölümcül hastalıklar

Dr. Mustafa Güzel

Dr. Mustafa Güzel

Deliryum tremens nasıl tedavi edilir?

Deliryum tremens tedavisi hastanede yapılır. Tedavinin amacı deliryum tremensin belirtilerini kontrol altına almak, hayati tehlikeyi önlemek ve alkol bağımlılığını tedavi etmektir. Tedavide genellikle şu yöntemler kullanılır:

  • Sıvı ve elektrolit takviyesi
  • Vitamin ve mineral desteği
  • Benzodiazepinler gibi yatıştırıcı ilaçlar
  • Antipsikotik ilaçlar
  • Nöbet önleyici ilaçlar
  • Alkol bağımlılığı için psikolojik destek ve danışmanlık


Alkol Yoksunluğu Sendromu (AYS), alkol bağımlılığı olan kişilerin alkol alımını kesmeleri veya azaltmaları sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. AYS, alkolün beyindeki kimyasal dengesin bozması nedeniyle oluşur. Alkol, beyindeki bazı nörotransmitterlerin (sinir hücreleri arasınd iletişimi sağlayan kimyasallar) salınımını artırır veya azaltır. Bu nörotransmitterler arasında glutamat, dopamin ve serotonin gibi maddeler vardır. Alkol tüketimi uzun süre devam ettiğ beyin bu değişikliğe uyum sağlamak için nörotransmitter salınımını ayarlar. Ancak alkol alım durduğunda veya azaldığında, beyin bu yeni duruma adapte olmakta zorlanır ve AYS belirtil ortaya çıkar.

Dr. Mustafa Güzel

Dr. Mustafa Güzel

AYS belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Genellikle alkol alımının kesilmesinden ve azaltılmasından 6-24 saat sonra başlar ve 2-4 gün sürer. Bazı durumlarda, belirtiler daha ağ uzun süreli olabilir. AYS belirtileri şunlardır:

  • Titreme
  • Terleme
  • Bulantı ve kusma
  • İştahsızlık
  • Baş ağrısı
  • Uykusuzluk
  • Kaygı
  • Sinirlilik
  • Depresyon
  • Halüsinasyonlar
  • Nöbetler

AYS, hayatı tehdit edici bir durum olabilir. Bu nedenle, alkol bağımlılığı olan kişilerin alkolü bırakmak veya azaltmak istediklerinde mutlaka bir doktora başvurmaları gerekir. Doktor, AY belirtilerini önlemek veya hafifletmek için ilaç tedavisi verebilir. İlaç tedavisinin yanı sıra, ps destek ve danışmanlık da alkol bağımlılığı tedavisinin önemli bir parçasıdır.


AYS'nin etyolojik tedavisi, yani altta yatan nedeni ortadan kaldırmaya yönelik tedavisi, alkol bağımlılığının kendisidir. Alkol bağımlılığı, kronik ve ilerleyici bir hastalık olarak tanımlanır. B hastalığın tedavisinde, kişinin alkol kullanımını tamamen bırakması ve bunu sürdürebilmesi amaçlanır. Bunun için, ilaç tedavisinin yanında psikososyal müdahaleler de gereklidir. Psiko müdahaleler, kişinin alkol kullanımına neden olan veya tetikleyen faktörleri anlamasına, bu baş etme yollarını öğrenmesine ve yaşam kalitesini artırmasına yardımcı olur. Psikososyal müdahaleler arasında bireysel terapi, grup terapi, aile terapi, destek grupları, eğitim progra ve davranışçı teknikler gibi yöntemler vardır.

AYS ve alkol bağımlılığı ciddi sağlık sorunlarıdır. Bu sorunlarla mücadele etmek için profesyo yardım almak önemlidir. Alkol bağımlılığı olan kişilerin kendilerine ve yakınlarına karşı dürüs olmaları, sorunu kabul etmeleri ve tedaviye açık olmaları gerekmektedir.

Dr. Mustafa Güzel